Ojczyzna – łączy czy dzieli?
Debata

Miejsce na mapie czy fundament tożsamości?
Skrawek ziemi zjednoczony z Europą czy kolebka nacjonalizmu?
Powód do dumy czy źródło rozczarowania i wstydu?
Co w XXI wieku mieści się w pojęciu „ojczyzny”?
Do czego i po co jest wykorzystywane?
Czy jest ponadczasową wartością?

Ojczyzna – o tę utraconą, najwyższą wartość walczyły pokolenia w bohaterskich zrywach, powstaniach, narodowych buntach. W pojęcie ojczyzny wpisywał się ukochany język, kultura, tradycja, religia.
Ojczyzny zmieniały granice, przechodziły kolejne transformacje, stając się częścią Europy i świata rozumianego szerzej niż dotychczas, bo jako wspólnota ludzi, obywateli różnych ojczyzn, szukających tego co łączy, otwartych na innych.
Zniesienie granic, łatwość przemieszczania się, świat na wyciągnięcie ręki dały poczucie wolności i odpowiedzialności za więcej niż „moją chatę z kraja”. Równocześnie wielu to przeraziło i napełniło lękiem przed „obcymi” oraz zagroziło poczuciu narodowej tożsamości.
Losy Europy początku XXI wieku pokazują, jak łatwo pojęcie „ojczyzny” może się stać narzędziem manipulacji, trującej propagandy i destrukcji: brexit, drut kolczasty na węgierskiej granicy, narastające nacjonalizmy, erupcja rasizmu…
Czy pojęcia „ojczyzna” i „państwo” są tożsame? Zmienia się kształt świata i wzrasta potrzeba nowych definicji, namysłu nad tym, co znaczy dzisiaj słowo ojczyzna dla nas i europejskiej wspólnoty.
I wreszcie – jaka jest nasza rola w tych lokalnych i globalnych procesach?

W dyskusji wezmą udział dr Krystyna Starczewska, red. Adam Michnik i prof. Klaus Bachmann.
Prowadzenie: Anna Wacławik-Orpik, Radio TOK FM

***
23 stycznia 2019, godz. 18.00
OP ENHEIM, Plac Solny 4, Wrocław

Z uwagi na ograniczoną ilość miejsc zgłoszenia będą przyjmowane od 12.01.2019 na adres visit@openheim.org. Liczy się kolejność zgłoszeń.
***

KRYSTYNA STARCZEWSKA, ur. 1937 w Toruniu. Polonistka, doktor filozofii, pedagog. Córka Zofii z Sikorskich Bogusławskiej, autorki książek dla dzieci i nauczycielki polskiego, oraz Stefana Bogusławskiego, lekarza wojskowego. Ukończyła studia na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Do 1967 pracowała jako nauczycielka języka polskiego, później dostała zakaz nauczania na terenie PRL-u. Ukończyła studium doktoranckie Wydziału Filozofii UW. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych działała w opozycji demokratycznej. Współpracowała z KOR-em, była ekspertem “Solidarności” do spraw edukacji. Pełniła funkcję redaktora naczelnego konspiracyjnego dwutygodnika „KOS” oraz przewodniczącej konspiracyjnego Zespołu Oświaty Niezależnej. Brała udział w rozmowach Okrągłego Stołu jako przedstawicielka środowiska oświatowego Solidarności. W 1989 roku założyła I Społeczne Liceum Ogólnokształcące „Bednarska” i pełniła funkcję dyrektora tej szkoły. Obecnie uczy filozofii w Społecznym Gimnazjum numer 20, które wchodzi w skład Zespołu Społecznych Szkół Ogólnokształcących „Bednarska”.

ADAM MICHNIK, ur. 1946 w Warszawie. Redaktor naczelny Gazety Wyborczej, historyk, eseista, publicysta polityczny. W latach 1968-1989 jeden z czołowych organizatorów nielegalnej, demokratycznej opozycji. Od 1964 roku studiował na Wydziale Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Dwukrotnie zawieszony, a po Wydarzeniach Marcowych 1968 roku relegowany z uczelni i skazany na trzy lata więzienia. Ukończył studia na Wydziale Historii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. W latach 70-tych działał w licznych organizacjach opozycyjnych i brał udział w wydawaniu wielu pism drugiego obiegu. W latach 80-tych dwukrotnie aresztowany za działania przeciwko PZPR i zwalniany na mocy amnestii. Uczestnik obrad Okrągłego Stołu w 1989, członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Uhonorowany licznymi odznaczeniami i tytułami doktora honoris causa. Autor wielu głośnych publikacji i artykułów w czasopismach z całego świata.

KLAUS BACHMANN, ur. 1963 w Bruchsal. Profesor nauk społecznych, historyk, politolog, znawca dziejów Europy Środkowo-Wschodniej, problematyki integracji europejskiej, sprawiedliwości w czasach transformacji (lustracja, rozliczenie przeszłości, międzynarodowe trybunały karne, komisje prawdy i pojednania) oraz ruchów totalitarnych. Autor książek o tematyce europejskiej, polsko-niemieckiej i polsko-ukraińskiej. Studiował na uniwersytetach w Heidelbergu, Wiedniu, Krakowie. Wykładowca akademicki uczelni europejskich i amerykańskich, obecnie związany z Uniwersytetem SWPS. Od 1988 roku mieszka w Polsce. Był korespondentem mediów zagranicznych w Polsce, na Białorusi, na Ukrainie i na Litwie i w Brukseli. Publikuje w „Gazecie Wyborczej”, tygodniku „Polityka” i miesięczniku „Odra”. Jest członkiem Zarządu Fundacji Batorego.

Prowadzenie: Anna Wacławik-Orpik, dziennikarka RADIA TOK FM, autorka audycji „Wywiad Pogłębiony i „Andymateria” (we współpracy z Andą Rottenberg). Laureatka dwóch nagród Grand Press w kategorii „Wywiad”, autorka książkowych wywiadów. Współpracuje z Muzeum Historii Żydów Polskich.

#OP_TALKS
www.openheim.org | fb.com/openheim | instagram.com/op_enheim
___________
Debata realizowana jest we współpracy z Przedstawicielstwem Regionalnym Komisji Europejskiej
Partner medialny: Radio TOK FM