W niepowtarzalnej barokowej kamienicy przy placu Solnym we Wrocławiu została powołana do życia Fundacja OP ENHEIM. Po gruntownej, trwającej blisko pięć lat renowacji, w czerwcu 2018 roku Dom Oppenheimów oficjalnie otworzył swoje drzwi dla odwiedzających i partnerów, a w dniach 19-20 października 2018 r. została zainaugurowana działalność programowa Fundacji.

Open heim, czyli dom otwarty… dla kultury

OP ENHEIM to nowa przestrzeń dla kultury we Wrocławiu, która obejmuje galerię sztuki na pierwszym piętrze historycznej kamienicy oraz przepiękne poddasze z tarasem i widokiem na dachy budynków Starego Miasta. To tu, w kameralnym Salonie Herz, odbywają się spotkania kulturalne, warsztaty oraz koncerty, m.in. muzyki eksperymentalnej. Fundacja stawia sobie za cel wspieranie sztuki współczesnej poprzez rozwój sieci współpracy z instytucjami we Wrocławiu, Berlinie i w innych krajach europejskich. Program artystyczny OP ENHEIM zainaugurowany został w październiku wystawą będącą wynikiem współpracy jednej z najbardziej utytułowanych polskich kuratorek sztuki, Andy Rottenberg, oraz znakomitego rzeźbiarza i twórcy instalacji, Mirosława Bałki.

Historia kamienicy

Wyjątkowy budynek przy placu Solnym 4 należy do nielicznych w obrębie wrocławskiego Starego Miasta, które bez uszkodzeń przetrwały oblężenie i bombardowania Wrocławia podczas Festung Breslau. Jego historia sięga XIII wieku. Domem Oppenheimów stał się w 1810 roku, kiedy to nabył go bankier, Heymann Oppenheim. W kolejnych dekadach kamienica była rodzinną rezydencją i siedzibą należącego do Oppenheimów banku. Pełniła również funkcję ważnego centrum życia wrocławskiej społeczności żydowskiej – przez ponad 40 lat na parterze kamienicy mieścił się słynny w całym mieście i poza jego granicami sklep obuwniczy rodziny Herz z międzynarodową sprzedażą wysyłkową (stąd obecna nazwa wielofunkcyjnej sali na poddaszu budynku).

Kamienica była także siedzibą fundacji baronowej Julie von Cohn‐Oppenheim, małżonki Ferdynanda Oppenheima (wnuka pierwszego właściciela), która wspomagała ubogich i potrzebujących członków gminy żydowskiej w ówczesnym Breslau. Okres wojny to oczywisty kres świetności kamienicy. W 1941 roku budynek przejęli naziści, a mieszkający tam Żydzi należeli do pierwszych, którzy zostali wywiezieni na wschód. Po roku 1945, kiedy Wrocław stał się miastem polskim, Dom Oppenheimów wraz ze swoją żydowską historią odszedł w niepamięć. Niszczejący budynek zamieszkiwali polscy najemcy, a władze komunistyczne skutecznie wymazały ze świadomości publicznej niemiecką historię kamienicy. Szansa na przywrócenie dawnego blasku Domu Oppenheimów pojawiła się, gdy w 2013 roku jego właścicielem została Fundacja OP ENHEIM.

Wzorowa renowacja

Do projektu przebudowy i rozbudowy budynku zaproszono, wyłonione w drodze konkursu, wrocławskie biuro architektoniczne Major Architekci, a jego partnerem w tym niezwykłym wyzwaniu zostało światowej sławy studio J. Mayer H. z Berlina (zdobywca prestiżowej Red Dot Design Awards 2012). Prace renowacyjne przy zabytkowej kamienicy przeprowadzone zostały w ścisłej współpracy z renomowanymi i doświadczonymi konserwatorami z Fundacji Deutsch-Polnische Stiftung Kulturpflege und Denkmalschutz. Z uwagi na wielką wartość zabytkowej tkanki architektonicznej i historycznej kamienicy, opracowany został specjalny program edukacyjny dotyczący renowacji obiektu dla polskich rzemieślników, który prowadzony był pod kierunkiem dyplomowanych mistrzów stolarstwa artystycznego z Görlitz i Wrocławia.

Zielona fasada kamienicy z lat 90-tych XX wieku, charakterystyczna i rozpoznawalna wśród mieszkańców Wrocławia, została przeprojektowana, zachowując swoją kolorystykę dopasowaną, poprzez porównanie z obiektami referencyjnymi, do barokowego stylu budynku. Świetnie zachowały się również, pochodzące z różnych epok, odrestaurowane fragmenty fresków na parterze, pierwszym i drugim piętrze. Polichromie można podziwiać na co dzień wewnątrz kamienicy, w restauracji na parterze. Przeprowadzona w latach 2013-2018 renowacja uznana została za jeden z lepszych przykładów tego typu działań i funkcjonuje jako wzór dobrych praktyk konserwatorskich.

Drugie życie Domu Oppenheimów

Od roku 2018 odrestaurowana z największą starannością kamienica jest siedzibą OP ENHEIM. Wewnątrz historycznego Domu Oppenheimów, prócz przestrzeni zagospodarowanych przez Fundację, znajdują się również biura partnerskie, mieszkanie dla artystów-rezydentów (których działania, wraz z prezentacjami prac z kolekcji Fundacji, wzbogacać będą program artystyczny OP ENHEIM) oraz lokalne gastronomiczne.  Wraz z nowymi najemcami oraz działaniami wokół kultury i sztuki Dom Oppenheimów zaczyna tętnić życiem jak za czasów swojej największej świetności.

ZAPRASZAMY DO OP ENHEIM! WE ARE #openheim